اگر از برق ناخوشایند پوست چرب یا جوش‌های مزاحم خسته شده‌اید، وقت آن است که نگاهتان را علمی‌تر کنید! در این مقاله، با استناد به توصیه‌های معتبرترین متخصصان American Academy of Dermatology آکادمی پوست آمریکا، دقیق‌ترین راهکارهای کنترل چربی پوست را بررسی می‌کنیم. این راهنمای جامع، نقطه شروعی مطمئن برای رسیدن به تعادل، آرامش و سلامت پوست شماست.

پوست چرب چیست؟

پوست چرب نوعی از انواع پوست است که در آن غدد سباسه (چربی‌ساز) به‌طور طبیعی فعال‌تر از حد معمول هستند. این فعالیت بالا باعث تولید بیش‌ازحد چربی یا همان سبوم روی سطح پوست می‌شود. افرادی با پوست چرب اغلب با درخشندگی ناخواسته در ناحیه پیشانی، بینی و چانه (ناحیه T صورت)، منافذ باز و مستعد جوش مواجه هستند. اگرچه چربی طبیعی برای حفظ سلامت و نرمی پوست ضروری است، اما افزایش بیش‌ازحد آن می‌تواند منجر به مشکلاتی مثل آکنه، جوش‌های سرسیاه و بسته شدن منافذ شود.

چه چیزی باعث چرب شدن پوست می‌شود؟

عوامل متعددی در چرب شدن پوست نقش دارند؛ از جمله ژنتیک، تغییرات هورمونی، تغذیه نامناسب، استرس، استفاده از محصولات نامناسب مراقبت از پوست و حتی شرایط آب‌وهوایی. در بسیاری از موارد، افراد به‌طور ارثی غدد چربی پرکار دارند یا در دوران بلوغ و تغییرات هورمونی، تولید چربی در پوست افزایش می‌یابد. همچنین استفاده از شوینده‌های قوی یا مرطوب‌کننده‌های اشتباه می‌تواند پوست را تحریک کرده و بدن را وادار به تولید چربی بیشتر برای جبران خشکی کند. شناخت علت اصلی چرب شدن پوست، اولین گام در مدیریت صحیح آن است.

چگونه چربی پوست را کنترل کنیم؟ 10 باید و نباید

پوست چرب، اگرچه می‌تواند با براق شدن بیش‌ازحد، انسداد منافذ و ایجاد جوش‌های مکرر همراه باشد، اما در عین حال ویژگی‌هایی مثبت نیز دارد؛ از جمله ضخامت بیشتر و روند کندتر پیر شدن. هدف اصلی در روتین مراقبت از این نوع پوست، نه حذف کامل چربی بلکه ایجاد تعادل بین چربی طبیعی و عملکرد سالم پوست است. در ادامه، با بهره‌گیری از دیدگاه‌های علمی و توصیه‌های تخصصی پزشکان پوست، راهکارهایی مؤثر برای رسیدن به این تعادل را بررسی می‌کنیم.

صورت خود را روزی دو بار و بعد از تعریق بشویید

اگر پوست شما چرب است، یعنی غدد سباسه‌ی زیر پوست بیش‌ازحد فعال‌اند و چربی طبیعی (سبوم) را بیشتر از نیاز ترشح می‌کنند. این حالت، در کنار سلول‌های مرده، آلودگی‌ها و باقی‌مانده‌ی محصولات آرایشی می‌تواند منجر به انسداد منافذ، ایجاد جوش‌های سرسیاه یا سرسفید، و حتی آکنه‌های التهابی شود. بنابراین، شست‌وشوی منظم صورت یکی از مهم‌ترین مراحل در روتین مراقبت از پوست چرب به شمار می‌رود. متخصصان پوست توصیه می‌کنند که روزانه دو مرتبه، یعنی یک‌بار صبح‌ها و یک‌بار شب‌ها، صورت خود را با شوینده مناسب بشویید.

صبح‌ها، حتی اگر پوست شما بدون آرایش باشد، در طول شب چربی و سموم از طریق منافذ ترشح شده‌اند و ممکن است با بالش یا روتختی تماس یافته باشند. شست‌وشوی صبحگاهی، پوست را برای دریافت محصولات مراقبتی روزانه آماده می‌کند و از درخشش ناخوشایند آن می‌کاهد. شب‌ها، پاک‌کردن پوست از آلودگی‌های محیطی، غبار، عرق، ذرات معلق در هوا و محصولات آرایشی بسیار حیاتی است؛ زیرا اگر این ترکیبات روی پوست باقی بمانند، منافذ بسته و جوش‌ها ظاهر می‌شوند.

نکته‌ی مهم دیگر، شست‌وشو پس از تعریق است. هنگام ورزش، پیاده‌روی، قرار گرفتن در معرض گرما یا حتی استرس، پوست عرق می‌کند و این رطوبت همراه با چربی و آلودگی ممکن است باکتری‌زا شود. در این مواقع، باید بلافاصله (ترجیحاً با آب ولرم و شوینده ملایم) صورت را تمیز کرد تا از بروز جوش جلوگیری شود.

اما باید مراقب بود که این کار را بیش‌ازحد انجام ندهید. شست‌وشوی بیش‌ازاندازه، به‌خصوص با صابون‌های قوی یا آب داغ، باعث خشک شدن سطح پوست می‌شود. در پاسخ، پوست به‌طور دفاعی چربی بیشتری تولید می‌کند تا رطوبت ازدست‌رفته را جبران کند؛ که این کار، وضعیت را بدتر می‌کند.

برای شست‌وشوی صحیح:

از شوینده‌های ملایم مخصوص پوست چرب استفاده کنید؛ محصولاتی که فاقد سولفات، الکل، پارابن یا عطرهای مصنوعی‌اند.

از آب ولرم (نه داغ و نه خیلی سرد) استفاده کنید تا تعادل pH پوست حفظ شود.

صورت را با نوک انگشتان، به‌آرامی ماساژ دهید و از استفاده از لیف زبر یا دستمال‌های خشن خودداری کنید.

بعد از شست‌وشو، با یک حوله تمیز و نرم، به‌آرامی پوست را خشک کنید؛ نه اینکه آن را بمالید.

نکته تکمیلی: استفاده از دستگاه‌های فیس براش با سری‌های مخصوص پوست چرب (اما فقط ۲ تا ۳ بار در هفته) می‌تواند به پاکسازی عمقی منافذ کمک کند. بااین‌حال، نباید به‌صورت روزانه استفاده شود؛ چون باعث تحریک پوست خواهد شد.

از محصولات فاقد چربی و غیرکومدون‌زا استفاده کنید

اگر پوست چرب دارید و مستعد جوش و آکنه می‌باشد، استفاده از محصولات مراقبتی فاقد چربی و غیرکومدون‌زا اهمیت بسیار زیادی دارد. محصولات فاقد چربی (Oil-Free) به‌گونه‌ای فرموله شده‌اند که بدون اضافه کردن چربی‌های اضافی، پوست را مرطوب نگه می‌دارند و از سنگینی و براق شدن بیش‌ازحد پوست جلوگیری می‌کنند. همچنین، محصولات غیرکومدون‌زا به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که منافذ پوست را مسدود نمی‌کنند و در نتیجه ریسک ایجاد جوش‌های سرسیاه، سرسفید و آکنه کاهش می‌یابد.

انتخاب چنین محصولاتی، مخصوصاً در کرم‌ها، ضدآفتاب‌ها، مرطوب‌کننده‌ها و حتی مواد آرایشی، به حفظ تعادل پوست کمک می‌کند و از تحریک و تشدید مشکلات پوستی جلوگیری می‌کند. اگر محصولی چرب یا کومدون‌زا باشد، ممکن است چربی اضافی روی پوست جمع شده و با سلول‌های مرده ترکیب شود که این امر باعث بسته شدن منافذ و ایجاد جوش می‌شود. بنابراین، دقت در انتخاب محصولات از عوامل کلیدی در روتین مراقبت از پوست چرب به حساب می‌آید.

برای اطمینان بیشتر، بهتر است هنگام خرید محصولات، به برچسب‌های آن‌ها توجه کنید و محصولاتی را انتخاب کنید که عبارت‌های «Oil-Free»، «Non-Comedogenic» یا «غیرکومدون‌زا» روی بسته‌بندی دارند. همچنین مشورت با متخصص پوست می‌تواند به شما کمک کند بهترین محصولات متناسب با نوع پوستتان را انتخاب کنید تا پوستی سالم، تمیز و بدون جوش داشته باشید.

شوینده‌های کف‌کننده ملایم انتخاب کنید

برای پوست‌های چرب، انتخاب شوینده‌های کف‌کننده ملایم اهمیت زیادی دارد. این نوع شوینده‌ها با قدرت پاک‌کنندگی مناسب، چربی اضافه و آلودگی‌های پوست را به‌خوبی از بین می‌برند بدون اینکه باعث خشکی یا تحریک بیش‌ازحد پوست شوند. شوینده‌های خیلی قوی یا خشک‌کننده می‌توانند تعادل طبیعی پوست را به هم زده و باعث تحریک غدد چربی شوند تا چربی بیشتری تولید کنند، که این موضوع مشکل پوست چرب را تشدید می‌کند.

شوینده‌های کف‌کننده ملایم معمولاً حاوی ترکیبات نرم‌کننده و پاک‌کننده‌ای هستند که به آرامی پوست را تمیز می‌کنند و احساس تازگی و پاکیزگی ایجاد می‌کنند. این محصولات معمولاً فاقد مواد شیمیایی مضر مثل سولفات‌های قوی، الکل و پارابن هستند و برای استفاده روزانه بسیار مناسبند. استفاده از چنین شوینده‌هایی به کنترل چربی پوست، کاهش جوش و حفظ سلامت پوست کمک می‌کند.

برای شست‌وشوی صحیح با شوینده کف‌کننده ملایم، بهتر است از آب ولرم استفاده کنید و صورت را با نوک انگشتان به آرامی ماساژ دهید تا آلودگی‌ها به‌طور کامل پاک شوند. سپس صورت را با یک حوله نرم و تمیز خشک کنید. این روش باعث حفظ تعادل pH پوست می‌شود و از خشکی و تحریک جلوگیری می‌کند، به‌خصوص برای کسانی که پوست چرب و حساس دارند.

از پاک‌کننده‌های الکلی یا روغنی استفاده نکنید

از پاک‌کننده‌های الکلی یا روغنی استفاده نکنید، چون این محصولات می‌توانند مشکلات پوست چرب را بدتر کنند. پاک‌کننده‌های الکلی معمولاً باعث خشکی بیش‌ازحد پوست می‌شوند و این خشکی پوست، واکنشی ایجاد می‌کند که غدد چربی را تحریک کرده و چربی بیشتری تولید می‌کنند. این چرخه می‌تواند باعث تشدید جوش‌ها و التهاب‌های پوستی شود.

پاک‌کننده‌های روغنی نیز برای پوست چرب مناسب نیستند، زیرا این نوع پاک‌کننده‌ها ممکن است منافذ پوست را مسدود کنند و جوش‌های سرسیاه یا سرسفید را افزایش دهند. اگرچه برخی از پاک‌کننده‌های روغنی برای پوست‌های خشک یا معمولی مناسب‌اند، اما برای پوست چرب استفاده از آن‌ها می‌تواند باعث تجمع چربی و آلودگی بیشتر شود.

بنابراین، برای پوست چرب بهتر است از پاک‌کننده‌های ملایم و فاقد الکل و روغن استفاده کنید که به تعادل چربی پوست کمک کنند و منافذ را باز نگه دارند. این نوع محصولات کمک می‌کنند تا پوست شما تمیز و تازه بماند بدون اینکه تحریک یا خشکی بیش‌ازحد ایجاد شود.

برای اطلاعات بیشتر و معرفی بهترین پاک کننده های غیر الکی، می‌توانید به مقاله «بهترین فوم شستشو با پاکسازی عمیق پوست» مراجعه کنید.

مرطوب‌کننده را فراموش نکنید

مرطوب‌کننده را فراموش نکنید، حتی اگر پوست شما چرب است، استفاده از مرطوب‌کننده یک مرحله حیاتی در روتین مراقبت پوست محسوب می‌شود. بسیاری از افراد فکر می‌کنند پوست چرب نیازی به مرطوب‌کننده ندارد، اما در واقع کمبود رطوبت می‌تواند باعث تحریک غدد چربی شده و تولید چربی بیش‌ازحد را افزایش دهد. بنابراین، مرطوب‌کننده مناسب کمک می‌کند تا پوست تعادل طبیعی خود را حفظ کند.

برای پوست‌های چرب، انتخاب مرطوب‌کننده‌هایی که فاقد چربی (Oil-free) و غیرکومدون‌زا (Non-comedogenic) هستند بسیار مهم است. این محصولات بدون اینکه منافذ پوست را مسدود کنند، رطوبت لازم را به پوست می‌رسانند و از خشکی و تحریک جلوگیری می‌کنند. مرطوب‌کننده‌های ژلی یا آبی معمولاً بهترین گزینه برای این نوع پوست‌ها هستند، زیرا سبک و سریع جذب می‌شوند.

همچنین، استفاده از مرطوب‌کننده پس از شست‌وشوی صورت، به ویژه زمانی که پوست هنوز کمی مرطوب است، باعث حفظ رطوبت طبیعی و نرم شدن پوست می‌شود. این کار به تنظیم تولید چربی کمک کرده و از بروز جوش‌های ناخواسته جلوگیری می‌کند. پس حتی اگر پوست چرب دارید، مرطوب‌کننده را هر روز و به‌طور منظم در روتین مراقبتی خود قرار دهید.

همیشه ضدآفتاب بزنید

همیشه ضدآفتاب بزنید، چرا که محافظت از پوست در برابر اشعه‌های مضر خورشید یکی از مهم‌ترین اصول مراقبت پوستی است، به‌ویژه برای پوست‌های چرب که ممکن است بیشتر در معرض التهاب و آسیب باشند. نور خورشید می‌تواند تولید چربی پوست را افزایش دهد و باعث تحریک و تشدید جوش‌ها و التهاب‌ها شود. علاوه بر این، اشعه‌های UV پوست را پیر می‌کنند و باعث ایجاد لک‌ها و تیرگی‌های ناخواسته می‌شوند.

برای پوست‌های چرب، استفاده از ضدآفتاب‌های فاقد چربی و غیرکومدون‌زا اهمیت ویژه‌ای دارد تا منافذ پوست بسته نشود و جوش‌ها تشدید نگردد. ضدآفتاب‌های سبک با فرمولاسیون ژلی یا مایع بهترین گزینه برای این نوع پوست‌ها هستند، زیرا به‌سرعت جذب می‌شوند و حس سنگینی یا چربی روی پوست ایجاد نمی‌کنند.

ضدآفتاب را باید هر روز، حتی در روزهای ابری یا زمانی که بیشتر داخل خانه هستید، استفاده کنید. همچنین توصیه می‌شود هر دو تا سه ساعت یکبار ضدآفتاب را تمدید کنید، به‌خصوص اگر زیاد تعریق می‌کنید یا مدت زیادی بیرون از خانه هستید. این کار به پیشگیری از آسیب‌های پوستی و حفظ سلامت و شادابی پوست شما کمک شایانی می‌کند.

اگر به دنبال محافظت کامل و بی‌نقص پوست خود در برابر آفتاب هستید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً از محصولات ضدآفتاب‌ فروشگاه مسی دیدن کنید. در این بخش، انواع ضدآفتاب‌های برتر با فرمولاسیون‌های خاص و مناسب برای هر نوع پوست را خواهید یافت تا بتوانید بهترین انتخاب را برای سلامت و شادابی پوست خود داشته باشید.

لوازم آرایش مات و پایه آب استفاده کنید

لوازم آرایش مات و پایه آب استفاده کنید، زیرا این نوع محصولات بهترین انتخاب برای پوست‌های چرب هستند و کمک می‌کنند تا پوست شما ظاهر طبیعی‌تر و بدون براقی ناخواسته داشته باشد. محصولات آرایشی پایه آب معمولاً سبک‌تر هستند و به‌راحتی جذب پوست می‌شوند، بدون اینکه منافذ پوست را مسدود کنند یا باعث ایجاد جوش و التهاب شوند. این ویژگی باعث می‌شود تا پوست شما نفس بکشد و از تحریکات پوستی جلوگیری شود.

استفاده از لوازم آرایش مات به‌ویژه برای کنترل براقی پوست اهمیت دارد؛ چرا که این محصولات چربی اضافی پوست را جذب می‌کنند و به پوست جلوه‌ای صاف و یکنواخت می‌بخشند. برخلاف محصولات براق یا روغنی که ممکن است چربی پوست را بیشتر نشان دهند، محصولات مات ظاهری طبیعی‌تر و تمیزتر به پوست می‌دهند و برای استفاده روزانه مناسب‌تر هستند.

نکته‌ی مهم این است که همیشه پیش از استفاده از هرگونه لوازم آرایش، پوست خود را به‌خوبی پاک‌سازی و مرطوب کنید تا پایه‌ی آرایش آماده و سالم باشد. همچنین بهتر است پس از پایان روز، آرایش خود را کاملاً از روی پوست پاک کنید تا از بسته شدن منافذ و بروز جوش جلوگیری شود. با رعایت این نکات، می‌توانید پوستی سالم و زیبا داشته باشید، حتی اگر پوستتان چرب باشد.

هرگز با آرایش نخوابید

هرگز با آرایش نخوابید، چون ماندن مواد آرایشی روی پوست به‌مدت طولانی باعث انسداد منافذ و تجمع چربی و آلودگی می‌شود که زمینه‌ساز بروز جوش‌های سرسیاه، سرسفید و حتی آکنه‌های التهابی است. وقتی پوست به‌درستی پاک نشود، سلول‌های مرده و آلودگی‌ها روی آن باقی می‌مانند و این امر روند طبیعی تنفس و بازسازی پوست را مختل می‌کند.

خوابیدن با آرایش علاوه بر ایجاد جوش، می‌تواند باعث تحریک و التهاب پوست شود و در درازمدت باعث کدر شدن و پیری زودرس پوست گردد. همچنین چشم‌ها نیز در معرض خطر خشکی و عفونت قرار می‌گیرند، زیرا مواد آرایشی در تماس طولانی‌مدت با چشم می‌توانند باعث حساسیت و التهاب شوند. بنابراین پاک کردن آرایش پیش از خواب، یک قدم ضروری برای حفظ سلامت و زیبایی پوست است.

برای پاک کردن آرایش، بهتر است از پاک‌کننده‌های ملایم و مناسب نوع پوست خود استفاده کنید. مراحل پاک‌سازی باید شامل استفاده از شیرپاک‌کن یا تونر و در نهایت شست‌وشوی صورت با شوینده‌ای ملایم باشد تا هیچ اثری از مواد آرایشی باقی نماند. این مراقبت ساده اما مهم به پوست شما اجازه می‌دهد که در طول شب به خوبی تنفس کند و بازسازی طبیعی خود را انجام دهد.

از کاغذ جذب چربی استفاده کنید

از کاغذ جذب چربی استفاده کنید تا چربی اضافه‌ی پوست خود را بدون آسیب رساندن به سطح آن، به‌سرعت و آسان پاک کنید. این کاغذهای نازک و نرم به‌خوبی می‌توانند چربی و برق ناخوشایند پوست را در طول روز، به‌خصوص در نواحی پیشانی، بینی و چانه که غدد چربی فعال‌تر هستند، جذب کنند.

استفاده از کاغذ جذب چربی مخصوصاً برای پوست‌های چرب و مستعد جوش بسیار مفید است، چون بدون نیاز به شست‌وشوی مکرر و خشک کردن پوست، می‌توانید تعادل چربی را حفظ کنید و از بسته شدن منافذ جلوگیری کنید. این کار به پوست اجازه می‌دهد نفس بکشد و در عین حال ظاهری مات و بدون برق داشته باشید.

نکته مهم این است که کاغذ جذب چربی را با فشار زیاد روی پوست نکشید و تنها به‌آرامی روی نواحی چرب بگذارید تا چربی جذب شود. همچنین بهتر است از کاغذهای با کیفیت استفاده کنید تا هیچ اثری از الیاف یا مواد اضافه روی پوست باقی نماند و پوست تحریک نشود.

صورت خود را زیاد لمس نکنید

صورت خود را زیاد لمس نکنید، زیرا دست‌ها محل تجمع آلودگی‌ها و باکتری‌های زیادی هستند که می‌توانند به پوست منتقل شده و باعث التهاب یا بروز جوش شوند. هر بار که پوست را با دست‌های آلوده لمس می‌کنید، احتمال مسدود شدن منافذ و تشدید مشکلات پوستی افزایش می‌یابد، به‌ویژه اگر پوست شما چرب باشد.

علاوه بر این، لمس مکرر پوست باعث تحریک آن شده و ممکن است چربی بیشتری تولید شود که همین امر می‌تواند چرخه‌ی جوش و آکنه را تشدید کند. بنابراین، بهتر است دست‌ها را همیشه تمیز نگه دارید و از لمس بی‌دلیل صورت خودداری کنید.

اگر نیاز به لمس یا اصلاح پوست دارید، حتماً ابتدا دستان خود را با آب و صابون بشویید و از محصولات بهداشتی مناسب استفاده کنید تا ریسک انتقال باکتری‌ها کاهش یابد. این مراقبت ساده اما مؤثر، به حفظ سلامت پوست چرب شما کمک زیادی می‌کند.

سخن پایانی

مراقبت اصولی و منظم از پوست چرب، کلید داشتن پوستی سالم و بدون جوش است. با رعایت نکاتی مانند شست‌وشوی صحیح، استفاده از محصولات مناسب فاقد چربی و غیرکومدون‌زا، مرطوب نگه داشتن پوست، و محافظت در برابر آفتاب می‌توانید کنترل بهتری روی ترشح چربی و جلوگیری از بروز مشکلات پوستی داشته باشید. همچنین، خودداری از لمس مکرر صورت و پاک‌کردن کامل آرایش، به حفظ پاکیزگی و سلامت پوست کمک شایانی می‌کند.

با رعایت این ۱۰ توصیه کاربردی، می‌توانیم چگونه چربی پوست را کنترل کنیم و از ایجاد جوش، درخشندگی زیاد و مشکلات پوستی دیگر جلوگیری کنیم. مراقبت منظم و انتخاب محصولات مناسب، کلید داشتن پوستی سالم و شاداب است. در نهایت، توجه به این روتین ساده و مداوم، باعث می‌شود پوست شما شاداب، تمیز و با طراوت باقی بماند و از مشکلات ناخوشایند چربی و جوش در امان بمانیم.

✍️ نوشته شده توسط تیم تخصصی لوازم آرایشی مسی
همراه همیشگی شما برای پوستی سالم، زیبا و شاداب
با تکیه بر دانش روز و توصیه‌های معتبر جهانی